انواع مقاومت و کاربرد آن
مقاومت مولفه ای است که وقتی در مدار قرار می گیرد جریان (و ولتاژ) را محدود می کند. واحد آن اهم (Ω) است. هرچه مقدار بالاتر باشد ، مقاومت بیشتر و جریان بیشتر محدود می شود.
به عنوان مثال ، اگر به دلیل طوفان ، سیل با سرعت 2 کیلومتر در ساعت رخ دهد! می آید (در حال آمدن است) اگر یک دیوار بزرگ (مقاومت) در مسیر آن قرار دهیم ، این دیوار (مقاومت) باعث کاهش سرعت آن می شود.
مقاومت یکی از پرکاربردترین قطعات است. به عنوان مثال ، وقتی به دلایلی مجبور شوید LED را به منبع ولتاژ وصل کنید ، مثلاً ولتاژ آن 7 ولت است ، اگر آنها را مستقیم وصل کنید ، LED به رحمت خدا می رود (سوختگی) ، اما اگر مقاومت باشد بین این دو مشکلی وجود نخواهد داشت زیرا ولتاژ کمتری به LED اعمال می شود ، به عنوان مثال ولتاژ 3 ولت به LED اعمال می شود ، در حالی که در حالت اول ولتاژ 7 ولت به LED و باعث سوخت آن شد.
انواع مقاومت
مقاومت ثابت : این نوع از مقامت ها مقدار ثابتی دارند!!! و در مدار مقدارشون تغییر نمیکنه.
مقاومت متغیر : این نوع از مقاومت ها در مدار مقدار مقاومتشون بسته به نوع مقاومت(مقاومت ها انواع مختلفی دارند) ممکن است در اثر تغییر ولتاژ ، جریان ، نور محیط ، توسط خودمون و… مقدار مقاومتشون تغییر کنه.
الف) مقاومت نوری(فوتوسل ، LDR)
لپ کلوم : مقاوم نوری یک قطعه ی الکترونیکی است که به تابش نور حساس بوده و در اثر تابش نور به آن ، مقاومتش تغییر می کند .
این نوع از مقاومت همون طور که از اسمش معلومه با کم و زیاد شدن نوری که به این قطعه یعنی فوتوسل میرسه>>> مقاومتش هم کم و زیاد میشه>>>یعنی تغییر در میزان نور محیط=تغییر در مقاوت فوتوسل>>>> اگه نور محیط (که به فوتوسل میرسد) افزایش پیدا کند >مقاومت فوتوسل کاهش پیدا میکند. و برعکس اگه نور کاهش یابید>مقاومت فوتوسل افزاید می یابد.
چند تا کاربرد این قطعه :
- در ربات نوریاب
- صفحات دنبال کننده ی نور
- روشن و خاموش کردن خودکار لامپ های خیابون ها
اینم یه عکس ( از سه نما ) از این قطعه:
خواندن مقدار مقاومت از روی کد رنگ
در شکل بالا روش خوندن مقدار انواع مقاومت رو از روی رنگهای روی خود مقاومت میبینید، بیشتر مقاومت های 4 رنگه عرف هستش و به ندرت 5 و 6 رنگه مورد استفاده قرار میگیره ( حالا شاید هم کاربردش در حد تیم ملی زیاد باشه ولی ما ندیدیم )؛ در زیر من بر مبنای 4 رنگه توضیح میدم :
رقم اول ( First Digit ) در کنار رقم دوم ( Second Digit ) یه عدد دو رقمی رو میسازه و بعد ضرب در 10 به توابن رقم سوم میشه؛ رنگ 4 امی هم خطا رو مشخص میکنه؛ مثلا رقم اول، 1 ( قهوه ای ) و رقم دوم، 2 ( قرمز ) و رقم سوم، 3 ( نارنجی ) و رنگ آخر طلایی هستش، همچین مقاومتی مقدارش به صورت زیر محاسبه میشه :
12 * 10 ^ 3 = 12 * 1000 = 12,000 ohm = 12Kohm ± 5%
در بالا منظور از 5%، 5 درصد کل مقاومت هستش؛ لذا در مقاومت بالا، مقدار خطا برابر است با :
12000 * ( 5/100 ) = 120 * 5 = 600 ohm
انواع وصل کردن مقاومت در مدار ها
حالت ۱ : تو این شکل جریان که داره از سمت چپ مدار میاد وقتی به مقاوم میخوره یه کم سرعتش کم میشه(اندازش کم میشه) و به مسیر ادامه میده.
لذا تو این حالت هر چی مقدار مقاومت رو افزایش بدین جریان کمتری عبور میکنه.
حالت ۲ : تو این شکل جریان وقتی از سمت چپ مدار داره میاد به یه دو راهی میخوره ، که یه مقداری از جریان از مسیر ۱ و یه مقداری هم از مسیر ۲ میره.
توجه خیلی مهم : تو این جور چند راهی ها جریان همیشه دوس داره از سمتی بره که مقاومت کمتره (قطعات الکترونیکی خودشون مقداری مقاومت دارند).
و اگه مثلا مسیر ۱ رو سیم کنیم(اون مقاومت رو برداریم) کل جریان از مسیر ۱ میگزره و مقدار خیلی خیلی کمی هم از مسیر ۲ میگزره.
لذا هر چی مقاومت رو افزایش بدین جریان بیشتری از مسیر ۲ عبور میکنه و برعکس.
به حالت ۱ میگن بستن سری مقاومت و به حالت ۲ هم میگن بستن موازی مقاومت.
که ۱۰۰% هموتون اینو میدونید.
تلرانس مقاومت چیست
هر مقاومتی یه درصد خطایی دارد مثلا میگن مقاومت این قطعه ۱۰۰Ω هستش و تلرنسش ۵% هست>>یعنی ۵ اهم خطا داره و ممکنه مقدار مقاومت به اندازه ۵ اهم حول ۱۰۰ اهم تغییر کند.(مثلا ممکنه بشه ۹۵ اهم)
